canakkale ve 25 kalemiz
Kırmızı noktalar Türk şehitlikleri
Siyah noktalar yabancı şehitlikler
Tarihin bütün uygarlıkları için stratejik önem taşıyan Çanakkale'de, 25 kale bulunuyor. Özellikle denizden gelecek saldırıları önlemek amacıyla boğazın iki yanına inşa edilen Kilitbahir ve Çimenlik kaleleri, ilk günkü gibi dimdik ayakta duruyor.
Çanakkale'de, özellikleri ve mimari yapılarıyla ön plana çıkan kaleler şunlardır:
Kilitbahir Kalesi
Fatih Sultan Mehmet tarafından 1452 yılında yaptırılan kale, 1551 yılında Kanuni Sultan Süleyman döneminde onarıldı.
Kale daha sonra, Sultan Abdülaziz tarafından restore edildi ve top takviyesi yapıldı. Dış duvarları 2 m genişliğinde, 500 m uzunluğunda ve 4 m yüksekliğinde olan kale, Çanakkale Boğazı'ndaki en önemli tarihi mimari yapılar arasında bulunuyor.
Çimenlik Kalesi
Çimenlik Kalesi (Kale-i Sultaniye) ve karşısında Yonca Kale (Kilitbahir Kalesi) - Eceabat
Çimenlik Kalesi, 1452'de Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırıldı. İstanbul'un fethinden önce yapımına başlanan kalenin inşaatı, 93 gün gibi kısa bir sürede, 1000 işçiyle tamamlandı.
Dış kalenin duvarları ortalama 5 metre kalınlığında, iç kalenin eni 29 metre , boyu 44 metre yüksekliği ise 22 metredir.
Kanuni Sultan Süleyman tarafından, 1551 yılında etrafı büyük surlarla çevrilen ve boğazın en dar yerinde bulunan kale, daha sonraki yıllarda Sultan Abdülaziz tarafından tamir ettirildi. Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanlığı idaresindeki kale, Çanakkale Savaşları malzemelerinin sergilendiği açık hava müzesiyle çok sayıda yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği bir merkez haline geldi.
Seddülbahir Kalesi
1659 yılında IV. Mehmet döneminde Mimar Mustafa Ağa tarafından yapıldı. Kale yapımı için Valide Hatice Sultan gerekli parayı verince, Seddülbahir Kalesi'ne "Kale-i Sultaniye" ismi verildi. Koç Topluluğu, yıllara meydan okuyan ve Gelibolu Yarımadası'ndaki Seddülbahir köyünde yer alan bu kaleyi, "Deniz Muharebeleri Tanıtım Merkezi"ne dönüştürmek üzere "Seddülbahir Kalesi Onarım Projesi"ni üstlendi.
Gelibolu Kalesi
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde anlattığına göre, Rumeli kıyısında bulunan Gelibolu Kalesi, 6 köşeli dik ve kesik kayalar üzerine kuruldu. 70 kulesi bulunan kale içinde, 300'e yakın tek katlı ve iki katlı asker evleri, ayrıca kethüda, topçubaşı ve cebecibaşının konakları inşa edildi. Cephanelikleri, ambarları, su sarnıçları ile Hünkar Cami, hünkar hazinesi, imam ve müezzin evlerinin de yer aldığı kaleden günümüze yalnızca bir burç kaldı.
Çimpe Kalesi
Gelibolu ilçesiyle Bolayır beldesi arasında bulunan kale, tarihte Çimpe, Çimbi, Cimbini, Cembini, Cibni, Çimen ve Çemenlik gibi adlarla anıldı.
Çimpe Kalesi, Türkler'in Rumeli'de ilk aldıkları kale olma özelliğini taşıyor. Osmanlı tarihçilerine göre; Gazi Süleyman Paşa, 1357'de Anadolu yakasındaki Çardak'tan 2 sala bindirdiği 80 savaşçıyla, bugün Namaztepe olarak bilinen Rumeli kıyısına gelip, Bizanslılar'ın elindeki hisara gizlice girerek burayı fethetti.
Batılı tarihçilere göre ise bu küçük kale, Türkler'in Bizanslılar'a yardım ederek, 1352'de Sırp-Bulgar ordusunu dağıtıp, Bizanslılar'ın olan Edirne'yi kurtarması karşılığında hediye edildi. Gazi Süleyman Paşa, bu kaleyi üs olarak kullanıp Bolayır ve Gelibolu'yu fethederek Rumeli fethine başladı.
Diğer Kaleler
Çanakkale ve çevresinde ayrıca, II. Mahmut, III. Selim, IV. Murat, III. Ahmet, Fenikeliler ve Cenevizliler tarafından inşa edilen 20 kale daha bulunuyor.
Çamburnu, Bigalı, Kumkale, Kilye, Babakale, Nara Burnu, Bozcaada, Atikhisar, Kaleköy, Akbaş, Baya, Hadrianus, Troia, Çığrıdağı, Sapan, Karabiga, Babakale, Behramkale, Küçük Hisarlık, Çal adlı kalelerin bir kısmı yıllara meydan okurken, bir kısmı ise yıkılan surlarıyla dahi dikkat çekmektedir.