darulaceze nizamnamesi

126-11
                         DARULACEZE NİZAMNAMESİ (1) (2)
    Kabul Tarihi                         : 12 Nisan 1332
    Yayımlandığı Takvimi Vekayi Tarihi   : 15 Nisan 1332, No: 2511
    Yayımlandığı Düstur                  : Tertip: 2, Cilt: 8, Sayfa: 901
                                   BİRİNCİ FASIL
                                  Ahkam-ı Umumiye
    Madde 1 - Dersaadette doğrudan doğruya Dahiliye Nezaretine merbut ve müsta-
kil bütçeye malik bir Darülaceze vardır.
    Madde 2 - Darülaceze şuabatı atiyeye münkasımdır:
    1 - Zükür Şubesi,
    2 - İnas Şubesi,
    3 - Çocuklar Şubesi,
    4 - İrzahane
    İşbu dört Şube tamamen yekdiğerinden ayrıdır.
                                  İKİNCİ FASIL
                                    Memurin
    Madde 3 - Darülaceze müdürü ile sertabibi Dahiliye Nazırı tarafından inti-
hab ve ba İrade-i Seniyye tayin olunur. Tabib ve eczacılar ve muhasebeci ve
veznedar ve başkatip ve debboy ve kiler ve mübayaa memurları müdürün işarı
üzerine dahiliye Nazırı tarafından ve diğer memurin ve müstahdemin doğrudan
doğruya müdür tarafından tayin olunur.
    Madde 4 - Darülaceze Müdüriyeti ile Sertababet vazifesinin bir şahıs uhde-
sinde ictimaı caizdir.
    Madde 5 - Darülaceze memurları mükafat ve mücazat hususatında Memurin-i
Dahiliye Nizamnamesine tabidirler.
    Madde 6 - Darülacezenin kaffe-i umur ve muamelatından dolayı müdür ve
sertabib Dahiliye Nezaretine ve Darülaceze memurin ve mustahdemini müdüre karşı
mesuldürler. Umur-ı sıhhıyeye müteallik vezaiften dolayı memurin ve mustahdemin
sertabibe karşı dahi mesuldürler.
    Madde 7 - Darülaceze muhasebecisi ile veznedarı ve kiler ve debboy ve müba-
yaa memurları Kefalet Nizamnamesi ahkamına tevfikan kefalete rabtolunacaklardır.
    Madde 8 - Darülaceze`de müdürün riyaseti tahtında olmak üzere sertabib ve
muhasebeci ve başkatip ve eczacıbaşıdan mürekkeb bir heyet-i daime vardır.
    Madde 9 - Heyet-i daime, müdür tarafından berayı istişare havale ve tevdi
olunacak hususat ile bebarer Darülacezenin mekülat ve mahrukat ve melsubat ve
edviye ve echize gibi bilcümle levazımını münakasa veya lüzumuna göre mübayaa
suretiyle tedarik etmek vezaifiyle mükelleftir.
    (Ek:5 Teşrini Evvel 1336 (1920) Münakasa ve mübayaa muamelatının hın-i
icrasında meclisi idarece işbu meclis azasından ekseriyet-i a`ra ile bir sene
için intihab olunacak iki zat heyet-i daimede aza sıfatıyla hazır bulunur.
                                  ÜÇÜNCÜ FASIL
                                  Heyet-i İdare
    Madde 10 - Darülaceze bütçesinin tedkik ve tasdikı ve ledelicap Darülaceze
Nizamnamesinin teklif-i tadili ve inşaatı cedideye dair tedkikat ve müzakerat
icrası ile mukarrerat itası ve Darülacezenin tevsi-i hidematına ve tezyid-i
varıdatına hadim vesaitin taharrisi ile bu babda tedabir-i lazime ittihazı
vezaifiyle mükellef bulunmak ve aded-i azası yediden ekall olmamak üzere
Dahiliye Nazırı tarafından mansub bir meclis-i idare vardır.
    Madde 11 - Meclis-i İdareye Dahiliye Nazırı riyaset eder. Dahiliye Nazırının
bulunmadığı zamanlarda vazife-i riyaseti ifa etmek üzere aza meyanından biri
nazır tarafından reis-i sani tayin olunur. Meclisce ittihaz olunacak tedbir ve
kararlar Dahiliye Nezaretinin tasvibiyle infaz olunur.
-------------
(1) Bu Nizamnamenin 6/7/1939 tarih ve 3702 Sayılı Kanuna Uymayan hükümleri ile
    1/7/1948 tarih ve 5237 sayılı Kanuna uymayan hükümleri ve duhuliye biletle-
    rine ait hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) 15/10/1924 tarih ve 979 Sayılı Kararname ile; Vilayetten gönderilecek
    malülinin (sakat ve hastalıklıların) de kabul edilmesi şartıyle Darülaceze,
    Şehremanetine (Belediye`ye) devredilmiştir.
                               126-12
                           DÖRDÜNCÜ FASIL
               Aceze ve Etfalin Suret-i Kabul ve İdaresi
    Madde 12 - Darülaceze`ye ancak Dersaadet`de mütevellid veya mütevattın olub
da alil veya amelmande ve temin-i maişete kafi mala gayrimalik olmakla beraber
kesbden de aciz bulunduğu halde Dersaadet`de veya taşrada şer`an infakıyle mü-
kellef ve zi-kudret kimsesi mevcut olmayanlar ve lakiydler kabul olunurlar.
    Bu şeraiti haiz olanlardan Darülaceze`ye duhul için müracaatta bulunanlar
Darülaceze İdaresince tanzim olunacak matbu ilmuhaberleri mahalleleri heyet-i
ihtiyariyesine imla ve belediye daireleriyle belediye tabiplerine tasdik ettir-
dikten sonra ve zabıtaca sevk edilecek kesan dahi ilmuhabere hacet kalmaksızın
kabul olunacaklardır. Gerek bu iki suretle gelecekler, gerek doğrudan doğruya
Darülacezeye müracaat edecekler her halde kablel kabul Darülaceze idaresince
muayene-i tıbbiyeye tabi tutulacak ve işbu nizamnamede muayyen kaffe-i şeraiti
haiz olub olmadıkları bittetkik şeraiti haiz olmayanlar reddolunacaktır.
    Madde 13 - Darülaceze`ye alınacak etfalin haklarında zabıt varakası varsa
bunun münderecatı ve vucüdlarında görülen alaim ve işarat-ı farika defter-i
mahsusuna kaydedilecektir.
    Madde 14 - Darülaceze`ye emraz-ı akliye ile musab ve cüzzam illetine mübte-
la olanlar kabul edilmez. Ancak emraz-ı sariye ve cildiye ile musap olanlar şe-
rait-i kabulü haiz bulunmakla beraber hastalıkları kabil-i tedavi ise mevcut
hastahanelerden birine sevk olunarak tedavi edildikten sonra Darülaceze`ye ka-
bul edilir.
    Madde 15 - Alil ve amel-mande olduğu halde esbab-ı maişeti mevcut olanlar-
dan müracaat edenlerin ücret ile Darülaceze`ye kabulü caiz olduğu gibi kendisi-
ni iaşeye kafi emvalini ölünceye kadar görüp gözetmek şartiyle Darülaceze`ye
hibe veya ferağ edenler dahi kabul olunabilir.
    Madde 16 - Darülaceze`ye onbeşinci maddede beyan olunanlardan maa`da işbu
nizamname mucibince kabul olunan eşhasa ait menkul ve gayrimenkul emval ve nu-
kud ile maaşat ve varidata Darülaceze İdaresince vaz-ı yed olunur. Bunlardan
kaffe-i miktarı iaşe ve müdavat ve ilbasları mükabilinde idarece mahsub edile-
rek fazlası hıfz ve Darülaceze`den hin-i huruclarında kendilerine i`ta olunur.
    Madde 17 - Darülaceze`ye kabul olunan çocuklar ancak evlatlık ittihaz edil-
mek üzere talimatnamede gösterilen evsafı haiz kimselere ba mukavelename veri-
lir.
    Madde 18 - Darülaceze`de vefat edenlerin idarece vaziyed edilmiş emval ve
nukud ve maaşat ve varidatı var ise bunlardan evvel emirde techiz ve tekfin
masarıfı ve saniyen mütevaffanın hal-i hayatında iaşesi için darülaceze tara-
fından sarf olunan mebaliğ istifa olunduktan sonra bakiyesi vereseye aid olur.
    Madde 19 - Darülaceze`ye kabul edilenlerin şer`an infak ve iaşesiyle mükel-
lef ve zi-kudret akrabası zuhur ettiği halde bunlar akrabalarına teslim olunur.
Şer`an infakıyla mükellef olmayan zi-kudret bir kimse tarafından taleb edildiği
ve infak ve iaşesi dahi taahhüd olunduğu halde o gibilere de teslimi caizdir.
    Madde 20 - Aceze ve etfalin mezuniyet ve akraba ve taallükatıyla mülakat ve
taam ve teneffüs ve yatıp kalkma ve sanayihanelere devam gün ve saatleri serta-
bib ile bilistişare müdür tarafından tayin olunur.
    Madde 21 - Acezeden işe muktedir bulunanlar mevcut sanayihanelerde kabili-
yet-i yediyye ve dimaiyyeleri ile mütenasip sanatlarla işgal edilecekdir. Darü-
lacezede terzilik ve kunduracılık ve marangozluk ve çorabçılık ve demircilik ve
nessaclık misillü en ziyade işe yarayan ve her vakit lazım olan sanatlar işlet-
dirilecekdir. Masnuat, Dahiliye Nezaretinin tensib edeceği zaman ve mahalde
füruht olunacak ve hasıl olan temettudan sanayihanelerde çalışan aceze ve
etfalin yevmiyeleri çıktıktan sonra mütebaki miktar Darülacezeye irad kayde-
dilecektir.
                            126-13
                           BEŞİNCİ FASIL
              Darülaceze`nin Bütçesi ve Menabi-i Varidatı
    Madde 22 - Darülaceze`nin bütçesi (Heyet-i Daime) ce bittertib meclis-i
idarece tetkik ve kabul edildikten sonra Dahiliye Nezaretince tasdik olunur.
    Madde 23 - Darülaceze aridatı atideki mevaddan mürekkebdir:
    1 - Senedat-ı Hakaniye varaka bahalarına zamolunan miktar yekununa karşı
hazine-i maliyeden maktuan verilen Senevi (800,000) guruşdan,
    2 - Şirket-i Hayriyenin Boğaziçi`ne işleyen vapur biletlerinin azimet kıs-
mına zamedilen on paraya mukabil maktuan alınan (7000) liradan,
    3 - Sevahil-i mütecavireye işleyen seyr-i sefain idaresi biletlerine zam-
edilen on paranın miktar-ı hasılından,
    4 - Dersaadet`de icray-ı lu`biyyat eden bilcümle tiyatro ve sinemalar ile
patinaj ve her nev-i oyun mahalleri duhuliye biletleri üzerinden ve umur-ı hay-
riye için tertib olunan müsamere vesaire biletlerinden yüzde on hesabiyle tera-
küm edecek olan miktardan,
    5 - Bigayr-i tahsis fukaraya vasiyyet olunacak akçalarla cemaat ve ahali
beyninde gurabaya mahsus olarak cemedilecek ve veladet-i Peygamberi ve cülus-ı
hümayuna müsadif günlerde toplanacak ianat hasılatından,
    6 - Maadin ve umur-ı nafia imtiyazat sahiplerinin birrıza ita ettikleri me-
baliğden,
    7 - Belediyelerce noksan ül vezn olarak zabtedilecek ekmeklerden ve hilaf-ı
tenbih hareket etmelerinden dolayı esnaftan müsadere edilib muzır bulunmayan
me`kulat ve meşrubatdan,
    8 - Darülaceze`deki imalathanelerin hasılatından,
    9 - Onbeşinci ve onaltıncı maddeler mucibince istifa olunacak ücuratdan mü-
tehassil mebaliğden,
    10 - Darülaceze`ye ait emval-i gayrimenkule varidatından,
    11 - Darülaceze namına vukubulan mevhubat ve teberruatdan,
    12 - İstanbul Vilayeti`nin hususi bütçesinden muaveneten verilecek muhassa-
sattan,
    13 - Şehremanetince muaveneten verilecek mebaliğden,
    14 - Varidat-ı müteferrika-i saireden ibarettir.
    Menabi-i mezkureden başka hükümetin takdir ve tayin edeceği cihetlerden dahi
Darülaceze`ye varidat temin edilir.
                                ALTINCI FASIL
                                Mevadd-ı Şetta
    Madde 24 - Meclis-i İdarenin ve müdür ve sertabib ve memurin ve müstahde-
min-i sairenin umur ve muamelatını mübeyyin bir talimatname yapılacaktır.
    Madde 25 - Darülaceze memurin ve müstahdeminine ve aceze ve eytama verilecek
et`ıme listeleri ve istimal olunacak elbise ve çamaşır hakkındaki cedveller için
hususi talimatname tanzim olunacaktır.
Madde 26 - Bir Nizamname-i mahsus ile "dulhane" tesis ve teşkil edilinceye
kadar elyevm Darülaceze`de bulunan dulların iaşesine devam olunacaktır.
Madde 27 - Darülaceze`deki etfal üç yaşına vüsullerini müteakib darüleytam-

lara devr ve tevdi olunurlar.

    Madde 28 - Bu nizamname tarih-i neşrinden itibaren meridir.

    Madde 29 - Bu nizamnamenin icrasına Dahiliye Nazırı memurdur.