huseyin timur kumbeti
Ahlat İki Kubbe Mahallesinde Boğatay Aka Kümbeti ile beraber Çifte kümbetler diye isimlendirilen bu kümbet Hüseyin Timur adına XIII.yüzyılda yapılmıştır.
Bu kümbette diğerleri gibi iki katlıdır. Alt kısımda 6.72 X 6.72 m. ölçüsünde kare planlı bir kaide bulunmakta olup burası aynı zamanda mumyalık bölümüdür. Kuzey doğu köşesinden altı basamaklı bir merdiven ile inilen mumyalığın üzeri ayna tonozla örtülmüştür.Güney kenarında sivri kemerli bir niş bulunmakta olup kemerin içerisi zencerek motifleri ile bezenmiştir. Ayrıca doğu,batı ve kuzey kenarlarında kemerlerin ortasında üç mazgal penceresi yerleştirilmiştir.
Kümbetin kaidesinden gövdeye köşelerdeki pahlarla geçilmektedir. Gövde ile kaide arasındaki etek frizi bütün çevreyi dolaşan zencerek motiflidir.Silindirik gövde 30 cm genişliğinde dikey geometrik geçmelerle bezenmiştir. Bu bezemeler bütün gövdeyi bir kuşak gibi sarmaktadır. Gövde üzerinde meydana gelen dört bölümün her birinde kabartma profiller ile dikdörtgen çerçeveli panolar bulunmaktadır. Bu panoların her birinin ortasında üzeri mukarnas dekorlu büyük pencere nişleri açılmıştır.Bu nişlerin etrafı U şeklinde saran kenar bordürleri geometrik desenlerden farklı olarak işlenmişlerdir.Böylece zengin cephe görünümü ortaya çıkmıştır.
Gövdeyi ayıran ve dikey plasterlerle birleşen örgülü kuşağın üzerinde kitabe kuşağı yer almakta ise de bu kitabenin büyük bir kısmı tahrip olmuştur. Ayrıca saçak altında zencerek motifli bir kuşak bütün gövdeyi sarmaktadır.Üst örtüyü oluşturan konik saçak yuvarlak fitilli dikey hatlarla bölümlere ayrılmıştır.
Giriş kapısın üst silmesinde türbenin yapım kitabesi bulunmaktadır. İç kısımdaki duvarların üzerinde Bursa kemeri şeklinde düzenlenmış nişlerle gövde panolara ayrılmıştır.Güney cephesine mihrap yerleştirilmiştir. İçerisini örten kubbe kesme taştan yapılmıştır.
Kümbetin cenazeliğindeki kitabeden öğrenildiğine göre Hüseyin Timur (1281),Hüsamettin Aka’nın kızı Esentekin Hatun (1279) gömülü bulunmaktadır. Bu kümbet de Vakıflar Genel Müdürlüğünce l969 da onarılmıştır.