menfii umumiyeye muteallik imtiyazat
MENAFII UMUMİYEYE MÜTEALLİK İMTİYAZAT
HAKKINDA KANUN
Kabul Tarihi :10 Haziran 1326
Yayımlandığı Takvimi Vakayi: Tarih : 24 Haziran 1326 Sayı: 576
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2 Cilt : 2 Sayfa: 362
Madde 1- Evvela her ne suretle olursa olsun devletçe halen ve atiyen
taahhüdatı maliyeyi tazammun ve emval ve emlaki umumiyenin sarf ve tahsisini
istilzam etmiyen, saniyen bütçeye dahil bir hizmeti umumiyeye taalluk eylemiyen,
salisen işbu kanunda tasrih olunan muafiyettan gayri muafiyatı muhtevi
bulunmayan rabian kavanini mer`iye ahkamının tadil ve tağyirini müstelzim
olmıyan hamisen vilayet devairi belediyesinin teşkilatına dair vazedilecek ka_
vanin ile itasi hükümeti mahalliyenin dairei selahiyetlerinde bulunmıyacak olan
menafii umumiyeye müteallik imalat imtiyazatı doğrudan doğruya kuvvei icraiye
tarafından verilecektir.
Madde 2 - Bilcümle imtiyazat için muktazi olup iştirası lazımgelen veya
sureti muvakkatede işgal ve terki icabeden arazi ve emlak hakkında kavaidi
atiye cari olacaktır. İmtiyazı ita olunacak imalat ve müteferriatının tesisine
muktazi olup ashabı uhdesinde bulunan emlak ve arazinin iştirası hususunda
sahibi imtiyazla ashabı beyninde itilaf hasıl olamadığı takdirde mezkÜr emlak ve
arazi istimlak kanununa tevfikan iştira olunacak ve bedeli iştirasiyle masarifi
sahibi imtiyaz tarafından tesviye olunacaktır. İmtiyaz müddeti zarfında sahibi
imtiyazın teklifi ve mercii olan Nezaretin tensibi üzerine muvakkaten işgali
lazımgelen arazi ve taş ocakları ve balast mahalleri ashabına İstimlak Kanununda
tayini kıymet için mevzu usule tevfikan takdir olunacak tazminat sahibi imtiyaz
tarafından tesviye edildikten sonra hükümeti mahalliye marifetiyle sahibi
imtiyaza teslim edilecektir.
İmalat ve müteferriatının tesis ve inşasına muktazi olan arazii
emriyei haliye hitamı müddeti imtiyaza kadar sahibi imtiyaza meccanen terkolu_
nabileceği gibi esnayı ameliyatta arazii mezkureden muvakkaten işgali icabeden
yerlerle derunlarında bulunan taş ocakları ve balast mahalleri de hükümetçe
lüzum görüldüğü halde ashabı imtiyaza meccanen tahsis edilebilecektir.
Madde 3 - (Mülga: 25/6/1932 - 2025)
Madde 4 - İmtiyaz müddetinin inkızasında işletme umuruna mahsus olan edevat
ile eşyayı menkule ve levazımatı iştira olunabileceği mukavelenamenin hini tan-
ziminde hükümetçe lüzum görüldüğü takdirde tasrih olunabilecektir. İmtiyazat
mukavelenamelerindeki müddeti muayene mürurunda hükümetin iştirak hakkı muhafa-
za olunacaktır. Edevat ve eşya ve levazımatı mezkurenin bedeli iştirası ehlihib-
re marifetiyle ve defatiri hesabiyenin tetkiki ile veya hükümetçe tensip oluna-
cak diğer bir suretle takdir ve tayin edilecektir.
Madde 5 - İmtiyaz şartnamesinde mevcut olmadığı halde imtiyazın azami ola-
rak son on beş senesi zarfında Nezareti aidesinin ruhsatiyle müceddeden ve ila-
veten vücude getirtilecek ve müddeti imtiyazın inkızasında mevcut bulunacak
olan imalat için sahibi imtiyaz tarafından ihbar olunup alelusul ispat olunan
masrafa muadil bir meblağ imalatı mezkureden her birinin ikmalinden itibaren
beher sene için bedelinden 1/15 tenzil edildikten sonra tazminat olarak tarafı
hükümetten sahibi imtiyaza tediye olunacağı mukavelenamenin hini tanziminde
hükümetçe lüzum görülürse tasrih olunabilecektir.
Madde 6 -(Mülga: 25/6/1932 - 2025)
Madde 7 - İmtiyazat mukavele ve şartnamelerinde muayyen olan müddetler
zarfında behemehal kavanin ve nizamatı Osmaniyeye tabi Osmanlı anonim şirketle-
rine devrolunacaktır.
Madde 8 - İmtiyaz işlerinde memurini fenniye ve idariye ile ustalar ve
işbaşılarından ne miktarının ve hangilerinin ecanipten olacakları tayin ve
tahdit edilecektir.
Madde 9 - Meclisi meb`usan ve ayana arzolunacak imtiyazat kanunları mer_
butları olan mukavelat ve evrakı müteferria ile bittetkik umumiyeti hakkında
verilecek bir karar ile kabul veya red veya eshabı mucibe serdiyle berayı tadil
iade olunur.
Madde 10 - Vilayet ve devairi belediyenin teşkilatına dair yapılacak ka_
nunlar ile itası hükümatı mahalliyenin selahiyetleri dairesinde bulunacak olan
imtiyazlar hakkında kavanini mezkurenin neşrine kadar hükümeti merkeziyece ber_
sabık ifayı muamele edilecektir.
Madde 11 - Kuvvei icraiye imtiyazatın itası için mabihüttatbik olacak
usul ve muamelatı mütekaddimeyi bir nizamı mahsus ile tayine mezundur.
Madde 12 - İşbu kanunun hükmü kavanini mahsusaya tabi bulunan maadini
asliye ve sathiye ve taş ocakları hakkında mer`i ve cari olmıyacağı gibi umuru
ticariye ve ziraiye ve sınaiye ve sarrafiyeye ait imtiyazlara da şamil olmıya_
caktır.
Madde 13 - İşbu kanunun icrasına heyeti vükela memurdur.