gulbahar hatun
Gülbahar HatunOsmanlı padişahı II. Bayezid'ın annesi ve Fatih Sultan Mehmet'in eşlerinden biridir. O dönemde henüz Valide Sultan ünvanı kullanılmaya başlamamıştı. Ancak Gülbahar Hatun'ın saraydaki rolü sonraki Valide Sultan'lardan hiç farklı değildi. Gülbahar Hatun'un Arnavut, Sırp veya Fransız asıllı olduğu sanılmaktadır [1]. O zaman Edirne'de bulunan Osmanlı sarayına 1446 yılında girdiği sanılmaktadır. Sonradan Fatih Sultan Mehmet olarak anılacak olan Şehzade Mehmet'le olan evliliği büyük ihtimalle Fatih'in ilk tahta çıkışının ardından tahtı tekrar babasına (II. Murat) geri bırakması sonrasında gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Bu tarihten yaklaşık 1 sene sonra 3 Aralık 1447 tarihinde Edirne yakınlarındaki Dimetoka Sarayı'nda Şehzade Bayezid 'i dünyaya getirdi. Gülbahar Hatun’un II. Bayezid’den başka, Akkoyunlulara gelin giden Gevherhan Sultan’ın da annesi olduğu bilinmektedir. Şehzade Mehmet 1450 yılında Edirne'de Dulkadiroğlu Süleyman Bey’in kızı Sitti Mükrime Hatun'la bir evlilik daha yaptı ve yeni eşiyle birlikte gelenek üzere padişah II. Murat tarafından Manisa'ya sancak beyliği yapmak üzere gönderildi. Gülbahar Hatun'un Şehzade Mehmet'le birlikte Manisa'ya gidip gitmediği bilinmemektedir. Fatih Sultan Mehmet padişah olup 1453'de İstanbul'un aldıktan sonra Osmanlı Devleti'nin başkentini İstanbul'a nakletti. Ancak Gülbahar Hatun'un bir süre küçük yaştaki oğlu Bayezid'le birlikte Edirne'de kalmış olduğu sanılmaktadır. Bayezid 9 yaşına geldiğinde gene yukarıda söz edilen gelenek üzere 1456 yılında babası tarafından Amasya'ya sancak beyliğine atandı. Gülbahar Hatun oğluyla birlikte Amasya'ya taşındı ve 1481 yılında oğlu tahta çıkana kadar orada yaşadı[2]. Yaşamının geri kalan kısmını ise İstanbul'da geçirdi. Gülbahar Hatun'un oğlunun padişahlığı sırasında etki sahibi olduğu bilinmektedir. Oğluna yazdığı elimizde mevcut olan iki mektuptan birinde Hersekzade Ahmet Paşa aleyhinde, bir diğer mektupta da oğlunun lalası Ayas Paşa ve Hızırbeyoğlu Mehmet Paşa lehinde oğluna tavsiyelerde bulunduğu açıkça görülür. Gülbahar Hatun yaklaşık 1492 yılında vefat etti ve İstanbul'da Fatih Camii avlusunda Fatih Türbesi karşısında kendi adı ile anılan türbesine gömüldü. Ölümünden sonra II. Bayezid Tokat'ta annesinin hatırasına Hatuniye Camii'ni ve bir de okul yaptırdı.