ramazan sergileri
Ramazan sergileri
|
Bayezid camiinin hususiyetlerinden birini ramazanlarda avlusunda kurulan sergiler teşkil ederdi. Bu sergilerde tesbih, sigara ağızlığı, öd, anber, misk, kâfur, tabaka, nargile gibi eşya satan eyrler yapılırdı. Bir vakitler, ramazana mahsus tütün ve yaldızlı sigaralar da Bayezid camii avlusunda teşhir olunurdu.
Bir eski İstanbullu Bayezid sergisinden şöyle bahsetmektedir; .....Harem avlusunun sıra kubbeleri altına kurulan mamulâtı dahiliye meşherlerine girdim. Destgâhların üstüne top top elbiselik kumaşlar atmışlar, duvarlara eğer takımları asmışlar. Ucuz ve sağlam ayakkabları,çorablar, daha bri hayli cins kaba eşya rafları, masa üstlerini doldurmuş.Nazarlarını güya bunları didik didik kurcalayan yaramaz bir çift eldi. Onlar vasıtasile bu basit şeyleri heyhat henüz beceremediğimiz bu garbkâri yeni sanayi numunelerini yıkıyordum. Altlarından içleri rengarenk tesbih dizilerile dolu muattar cam kutular çıkıyordu. Narçin, nafe, koko, öd ağacı, santal, anber, gül, abanoz, necef, şahmaksud, gergedan tesbihlerin mülevven şelaleleri arasından başına ağbani sarık dolamış mahmur yüzünü sakalının değirmi beyazı sarmış, mütteki edalı, kanaatkar tacirler belirliyordu. Biraz ötede envaı baharat satan adam aklıma geldi, elinin ve dilinin süratine hayrandım; insanı yemeye imrendiren, şuna buna iftar saatini özleten ne garib edası vardı. bir eline kaşığı alırdı, öbürüne külâhı kokulu kokulu kokulu bahar, hindistan bahar, çorba için, dolma için, köfte için, pilav için, makarna için kokulu kokulu kokulu bahar diye medihkâr bir mukaddeme ile aç zihinlerde sorfa ve leziz yemek hayalleri uyandırırdı. Sonra ister müşteri çıksın, ister çıkmasın tarçın, karanfil, zencefil, havlican, suliccan,kırmızı biber,siyah biber... diye bir sürü baharat ismi sayar, her isim değiştirişinde başka bir kutuya el atar, isimler bitince kokulu, kokuluya tekrar başlar o da bitinceye kadar paket sarılmış, bağlanmış bulunyordu. Hereke ve Karamürsel fabrikaları kehribarcılar, Reji İdaresi orada ramazana mahsus şubeler açardı. Hatta Kütahya çinileri bile garb işi fagfur ve avanilerin, Moskofkârî maden semaverlein yanı başında Buharalı Âlim Zade ticarethanesinin şubesinden uzun hitalli ve geniş sarıklı Türkistan tacirleri tarafından sarılırdı. Eski devirlerde Bayezid sergisi birçok paşaların,kibarların, ulemanın toplandığı, sohbet etteikleri bir yerdi. Ali Rıza Bey onüçüncü asrı hicride İstanbul Hayatı isimli eserinde bu sergilerdeki toplantılardan birine aid bir fıkra anlatmaktadır. Bir ramazan günü akşam üstü Bayezid sergisinde bir çok kibar hazır oldukları halde orada bulunan ve daha o vakitler başı sarılı ReşitPaşa kitapçısı olan Cevdet Efendi(Paşa) söylediği hikayeyi biraz uzatmış, paşaların yanında oturmakta olan şair Kanlıcalı Nihad Bey sesini yükseltip baksana hoca, ramazan günü saat onbirden sonra bu kadar uzun hikaye dinlenmez, fıkranın gülünecek yeri neresiyse soyle de bitir diye Cevdet Efendiyi bozmuş, bunu müteaakıbCevdet Efendi sergiden çıkarken softayı tersledim, dersini verdim dedikten sonra orada hazır bulunan Hafız Ömer Efendi` ye dönüp şu paşaları görüyor musun, işte bunların hepsi benden korkar, ama benim topum mu var, tüfeğim mi var, hayır dilimden korkarlar demişti. Bayezid sergileri, eski İstanbulluların ramazan aylarında en fazla uğradıkları, öeşhurların göründükleri, kadınların, çocukların vakit geçirdikleri bir yerdi. Bir uzun zamandan beri terkedilmiş bulunan bu eski sergi yerinde Sahaflar çarşısı yandıktan sonra ve bu çarşı yeniden yapılıncaya kadar kitabçılar yerleşmişlerdi. |